Galicia Máxica

A palabra portuguesa "azenha" tradúcese como "acea" e provén da palabra de orixe árabe hispánica "assánya" que á súa vez deriva do árabe clásico "siniyah" que significa "elevadora". Este termo deu nome aos muíños de roda vertical apostados nas beiras dos ríos xa que foron os árabes os que introduciron esta tecnoloxía na Península durante a invasión musulmá. Hoxe ademais de nomear este tipo de muíños tamén se pode referir á presa que mantén e desvía a auga cara á maquinaria e que en galego denominamos "ceña". Aquí, na parroquia de Vilar de Mouros, en Caminha, existe un gran muíño de catro rodas verticais que aproveitaba as augas do río Coura e que se mantivo abandonado ata o ano 2014. No ano 1974 foi comprado para facer un restaurante pero nunca levou a cabo e non foi ata o ano 2004 cando foi adquirido polos seus actuais propietarios quen en 2014 comezaron a súa rehabilitación para que en ano 2017 finalizase a súa gran rest

Hai séculos, moito antes das actuais vías, existían varios pasos que viñan da costa de Portugal cara a Galicia. Unha delas consistía en cruzar o Miño desde Caminha en barca. Para evitar este paso había unha vía de orixe medieval que discorría cara a Vilar de Mouros e unha vez aquí o camiño bifurcábase cara a Seixas en dirección a Valença do Minho e cara ao interior a través do Coura. En Vilar de Mouros no lugar da Ponte e cruzando o río Coura consérvase en excelente estado de conservación unha gran ponte de orixe medieval considerada o prototipo das pontes góticas de Portugal e que conta con grandes similitudes estruturais coa ponte de Ponte de Lima. A súa construción data probablemente dos séculos XIV ou XV e está formada por tres grandes arcos apuntados, dous tajamares triangulares contra corrente e dous rectangulares no lado oposto. Ten tamén dous aliviadoiros sobre os seus tajamares e varios de máis recente construción nunha das súas esquinas. En 2008 sufriu unha reforma para ser r

O Miño, do mesmo xeito que outros grandes ríos galegos, foi desde sempre unha gran fonte de recursos, tanto económicos como de supervivencia, para unha gran parte da poboación que se apostaba nas ribeiras de este. O seu valor era incalculable e os seus recursos parecían inesgotables ata que chegou un século que truncou o devir natural do Miño. O século XX trouxo consigo a construción dunha multitude de xigantescas presas, grandes areneras e un considerable aumento da contaminación que cortaron en gran medida a vida do río. Pesqueira de Maximina Antes de que o nivel das augas cubríseo case todo a poboación aproveitaba a riqueza que o Miño brindábanos e unha das formas dese aproveitamento era a pesca do salmón ou a lamprea.. Para a súa pesca utilizábanse unhas construcións feitas con grandes bloques de pedra que se penetraban no río e que se denominaban "pescos" ou "pesqueiras". Antes dos encoros o Miño contaba con máis de 700 pesqueiras e despois da súa constru

"Finuleito", así escribían a primeira referencia histórica sobre a parroquia de Fiolledo alá polo ano 991. Esta terra de bo clima e bos cultivos foi aproveitada pola familia Avalle para a construción do Pazo dos Señores de Fiolledo, quen foi enviados a esta zona fronteiriza para impoñer as novas leis inquisitorias cara a finais do século XV. Contaban que a Casa de Fiolledo é "a sexta máis antiga dos solares de España". Séculos despois conta unha historia citada por Álvarez Limeses, autor de Xeografía Xeral do Reino de Galicia, que o pazo era centro de reunións carlistas e os realistas puxeron sitio á casa e prendéronlle lume. Con todo os asediados baleiraron os barrís de viño, cultivo tan estendido nestas comarcas e lograron apagalo. Non foi ata o ano 1882 cando faleceu o último señor de Fiolledo, D. José María Avalle e Pereira. Hoxe en día existen os restos privados da casa xunto ás ruínas da capela, pero pouco poderemos apreciar da súa antiga configuración. A époc

Non é que a pequena ermida da Barca destaque particularmente pola súa arquitectura, nin sequera pola súa decoración, se non porque o seu emprazamento é único e impresionante. Localízase nun lugar especial pola confluencia de dous grandes vales, o do Cabe e do Sil, nunha zona profunda de grandes canóns naturais. Concretamente a unión da intersección dos ríos comprende as provincias de Ourense e Lugo e os concellos de Sober, Pantón e Nogueira de Ramuín. A ermida é sinxela e probablemente a súa orixe pérdese na antigüidade aínda que hoxe en día vexamos unha pequena construción rectangular de mampostería do século XVIII. O mesmo nome da Barca cóntanos que aquí existiu un importante paso en barca que unía as beiras destes ríos e cuxo orixe se remonta a tempos de esplendor do próximo mosteiro de Santo Estevo, pois un camiño real comunicaba ambas as beiras. No século XVII propúxose construír unha ponte pero o permiso foi denegado e as embarcacións seguiron sendo as protagonistas ata que no an

Pinheiros é unha parroquia do municipio portugués de Monção e aséntase no fértil val que forma o río Gadanha, afluente do Miño. O seu patrimonio máis famoso fórmao o espectacular Palácio dá Brejoira do século XIX. Con todo esta parroquia esconde fermosos recunchos xunto ao río dignos de mencionar. Un deles é o formado polos muíños e a ponte centenaria de Pinheiro, por onde discorría o antigo camiño que se dirixía ao pazo. Hai quen opina que por esta ponte circulaba unha vía romana que unía Valença con Melgaço. Romana ou non, o que está claro é a antigüidade do camiño como así o testemuñan os próximos topónimos en referencia a un camiño. Hoxe en día a zona está habilitada como área recreativa e praia fluvial e conta con mesas, aseos, parque infantil e biosaludable. O parque recibe o nome de Mário Gomes en gratitude a esta persoa polo labor cara á parroquia de Pinheiros. Tamén existe unha cantina na zona recreativa. O conxunto arquitectónico e etnográfico fórmao un conxunto de muíños cos

O sendeiro do Río Mendo localízase integramente en Salvaterra de Miño e atravesa as parroquias de Leirado, Corzáns, Fiolledo e Oleiros. Aproveitouse a canalización de saneamento destas parroquias para a construción da senda que en ocasións é unha ancha pista e pola que está prohibido circular a vehículos salvo a propietarios. Durante o percorrido dun pouco máis de 6 km veremos varios muíños, algúns deles recuperados, áreas recreativas, pasarelas de madeira e formigón en forma de pontes, cultivos de vide e millo e un espeso manto natural en ambas as beiras que en ocasións atópase invadido por silvas e eucaliptos. Nós comezamos o percorrido na igrexa parroquial de Leirado e a escasos metros empezamos a senda que nos levará directamente ao pequeno río Mendo. É unha ruta sinxela, pois non existe pendente algunha e ademais non hai perda pois o traxecto discorre sempre á marxe do rego. Se vos apetece podedes desviarvos en Corzáns para ver a Porta da Inquisición que se trata dos restos dun an